استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه ۲۳۶ سوره بقره در مورد طلاق پرداخته است.
* آیه
«لَا جُنَاحَ عَلَیْکُمْ إِنْ طَلَّقْتُمُ الْنِّسَآءَ ماَ لمْ تَمَسُّوهُنَّ أَوْ تَفْرِضُواْ لَهُنَّ فَرِیضَهً وَ مَتِّعُوهُنَّ عَلَى الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَعَلَى الْمُقْتِرِ قَدَرُهُ مَتَعَاً بِالْمَعْرُوفِ حَقّاً عَلَى الْمُحْسِنِینَ»
* ترجمه
اگر زنان را قبل از آمیزش جنسى و یا تعیین مهر طلاق دهید، گناهى بر شما نیست، ولى آنها را (با هدیه اى مناسب) بهره مند سازید. آن کس که توانایى دارد، به اندازه توانش و آن کس که تنگدست است به اندازه ى وسعش، هدیه اى شایسته (که مناسب حالِ دهنده و گیرنده باشد.) این کار براى نیکوکاران سزاوار است.
* نکته ها
برخى گمان مى کردند، طلاق قبل از عمل زناشویى و یا قبل از تعیین مهریه، صحیح نیست. این آیه ضمن اصلاح این تفکّر، مورد هدیه را نیز یادآورى مى کند.
* پیام ها
۱- حتّى طلاق دادن باید در فضاى خیرخواهى و نیکى باشد. «ان طلّقتم… متعوهنّ… بالمعروف حقّاً على المحسنین»
۲- عفت کلام، یک ارزش است. به جاى تصریح به مسائل زناشویى، خداوند مىفرماید: «ما لم تمسّوهنّ»
۳- تعیین و پرداخت مهریه، بر مرد واجب است. «تفرضوا لهنّ فریضه»
۴- تلخى طلاق را با هدیه اى مناسب جبران نمائید. هرچند آمیزش جنسى صورت نگرفته است، ولى طلاق یک نوع فشار روحى براى زن محسوب مى شود که با احسان و هدیه اى شایسته باید جبران شود. «متّعوهنّ»
۵ – عقد ازدواج، قداست و احترام دارد. با اینکه آمیزشى صورت نگرفته است، لکن اجراى صیغه ى عقد، به زن حقّ مى دهد تا به هنگام جدایى هدیه اى مناسب دریافت نماید. «متّعوهنّ»
۶- حفظ انصاف و عدالت از سوى مرد و زن، مورد نظر است. همانگونه که سرشکستگى زن باید با هدیه اى مناسب جبران شود، مرد نیز نباید به خاطر هدیه، تحت فشار قرار گیرد و هر کس باید به مقدار توانایى اش اقدام کند. «على الموسع قدره و على المقتر قدره»
۷- تکلیف مرد در برابر خانواده، به قدر توان او مى باشد. «على الموسع قدره و على المقتر قدره»
۸ – احترام به شئون اجتماعى همسر، لازم است. کلمه «معروف» یعنى در هدیه دادن باید مسائل عرفى و اجتماعى را مراعات نمود. «متاعا بالمعروف»
۹- از افراط و تفریط در امور زندگى دورى کنید. «بالمعروف»
۱۰- هدیه به همسر، از نشانه هاى نیکوکاران است. «متاعا بالمعروف حقّا على المحسنین»
۱۱- هدیه ى جنسى، بهتر از پول نقد است. کلمه «متاع» به جاى درهم و دینار، نشانه ى آن است که هدیه جنس باشد. «متاعا بالمعروف»
۱۲- هدیه اى که شوهر به همسر مى دهد، تحمیل بار و باج و صدقه نپندارد، یک نوع حقّ زن بر مرد است. «حقّاً على المحسنین»
۱۳- اخلاق، پشتوانه احکام الهى است. «حقّاً على المحسنین»
