منظور از تفقه در دین ، فهم اصول دین است

حضرت آیت الله سید یوسف طباطبائی نژاد(زید عزه) نماینده ولی فقیه در استان و مدیر محترم مرکز مدیریت حوزه های علمیه استان اصفهان در همایش تجلیل از اساتید برتر حوزه علمیه که در حوزه علمیه صدر بازار برگزار گردید اظهار نمودند:

خدا را شکر می کنم که توفیق شد در این جلسه نورانی و در ایام دهه کرامت و سالروز پیروزی اسلام با فتح خرمشهر حضور شما عزیزان رسیدم و تشکر می کنم از زحماتی که برای حوزه علمیه اصفهان می کشید.

نکته ای که می خواهم خدمت شما عزیزان عرض کنم در آیه ای که برای تفقه در دین است«…. فَلَوْلَا نَفَرَ مِن کلِّ فِرْقَهٍ مِّنْهُمْ طَائِفَهٌ لِّیتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَلِینذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیهِمْ لَعَلَّهُمْ یحْذَرُونَ» (توبه/۱۲۲)«….چرا از هر گروهی از آنان، طایفه‌ای کوچ نمی‌کند تا در دین آگاهی یابند و به هنگام بازگشت بسوی قوم خود، آنها را بیم دهند؟! …»!

منظور از تفقه در دین چیست؟

یعنی همین مساله یادگرفتن و مساله گفتن است یا تفقه در اصل دین است ؟ برای روحانی این دستور صادر شده است ، یک گروهی از مومنین باید دنبال تفقه در دین بروند ، تفقه یعنی فهم و منظور اصلی آیه ،فهم اصول دین است ، اگر پایه دیانت درست نباشد ، بقیه کارها را نیز شخص درست انجام نمی دهد .

شما در آیات قرآن می بینید همین هایی که کافر و مشرک شدند می گویند مگر خدا علم ندارد ؟ مگر خدا قدرت ندارد ؟ اگر خدا می خواست نه پدران ما و نه ما گمراه نمی شدیم ، پس خدا اینجور خواسته است .

در آیه ۱۱۲ سوره انعام خداوند می فرماید : «وَکَذَٰلِکَ جَعَلْنَا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیَاطِینَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ یُوحِی بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا  وَلَوْ شَاءَ رَبُّکَ مَا فَعَلُوهُ….»ما در برابر هر پیامبری، دشمنی از شیاطین انس و جنّ قرار دادیم؛ آنها با هم سخن می گویند و فکر می کنند که چگونه پیروان پیامبران را فریب دهند ؛ و اگر پروردگارت می‌خواست، نمی توانستند چنین کنند

و در آیه بعد می گوید : «وَلِتَصْغَىٰ إِلَیْهِ أَفْئِدَهُ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَهِ ….»برای اینکه آنهایی که به آخرت ایمان ندارند به حرف این شیاطین گوش می دهند ، خداوند می فرماید، هدایت به زور نمی کنیم و منحرف کننده هم در مسیر قرار می دهیم تا امتحان کنیم

در روایت داریم «اول العلم معرفه الجبار و آخر العلم تفویض الامر الیه » سر آغاز علم، شناخت خداوند جبّار است ، کسب معرفت است ، اگر معرفت دینی نباشد منحرفمان می کنند.

به امام باقر (علیه السلام) گفته شد که ابوذر اینطوری بودکه می گفت : «من مرگ را از حیات و مرض را از سلامت و فقر را از غناء بیشتر دوست دارم» امام باقر علیه السلام فرمودند خدا رحمت کند ابوذر را ، اما ما اهل البیت اینگونه ایم که اگر خدا حیات و یا مرگ و یا سلامت و یا مرض یا فقر و یا غناء را برای ما خواست ما همان را می پسندیم ، هر چه خدا بخواهد تسلیم هستیم ، پسندم آنچه را جانان پسندد ،باید به نقطه ای از معرفت و یقین برسیم که اینگونه باشیم

می خواهیم طلبه تربیت کنیم ، تربیت طلبه فقط آموزش عربی و احکام و امثال اینها نیست بلکه باید تفقه در دین را یادش بدهیم ، باید دین شناس بشود و بتواند دین را بشناساند ، ما باید بفهمیم در چه مقامی قرار گرفته ایم و استاد بودن آنهم استاد علوم دینی بودند در حوزه علمیه توفیق کمی نیست.

امام صادق علیه السلام می فرمایند « مَنْ تَعَلَّمَ اَلْعِلْمَ وَ عَمِلَ بِهِ وَ عَلَّمَ لِلَّهِ دُعِیَ فِی مَلَکُوتِ اَلسَّمَاوَاتِ عَظِیماً » هر کس که برای خدا یاد بگیرد و به آن عمل کند و برای خدا یاد بدهد در آسمان ها او را عظیم می خوانند، یعنی آیت الله العظمی، این خیلی مساله مهمی است که در آسمان ها کسی را عظمی بخوانند ، و از خداوند درخواست می کنیم  که به عظمتش ما را به انجام وظیفه آشنا بفرماید.