کتاب “مدل نفوذ و مدل درمانی در فرقه درمانی” وارد بازار نشر شد

سید جعفر هاتف الحسینی، نویسنده کتاب “مدل نفوذ و مدل درمانی در فرقه درمانی” در گفت و گویی درباره معرفی کتاب خود، اظهار کرد:

سال های سال است فرقه ها با گسترش فضای مجازی در دنیا در حال گسترش هستند، روانشناسان مجربی با تلاش برای درک مدل نفوذ فرقه و طریقه شکار قربانیان فرقه توانستند مدل های علمی روانشناسی ارایه دهند، مدل نفوذ به بررسی علل جذب فرقه پرداخته می شود و مدل درمانی به شیوه درمان جذب شدگان می پردازد.

پنج مدل نفوذ فرقه به صورت علمی وجود دارد، اولین مدل از جی لیفتون است که مدل معیار هشت گانه او به هشت گناه مرگبار هم شناخته می شود،دوم، مدل بعدی از ادگار شاین است او با اقتباس و بسط مدل سه‌مرحله‌ای کرت لوین توانست یک مدل دقیق علمی برای نفوذ فرقه ارایه کند، سوم، مارگارت سینگر یکی دیگر از متخصصان سلامت روان بود که مدل نفوذ فرقه خود را با استفاده از آنچه «شش شرط» می‌نامید، برای توضیح نظری و توصیفی مدل لیفتون مطرح کرد.

نویسنده کتاب فرقه درمانی تصریح کرد: چهارم، شفلین مدل SIM چارچوبی جامع برای ارزیابی نفوذ اجتماعی ارائه می‌کند، آلن شفلین، استاد بازنشسته حقوق در دانشگاه سانتاکلارا چنین مدلی را ایجاد کرد، پنجم، استیون آلن حسن متولد ۱۹۵۳، نویسنده، استاد و مشاور سلامت روان آمریکایی و متخصص فرقه‌های ضداجتماعی است و یکی از برجسته‌ترین متخصصان جهان در کنترل ذهن، فرقه‌ها و سازمان‌های مخرب شناخته می‌شود.

اگر چه برخی از دانشمندان علوم اجتماعی درباره تحقیقات وی اختلاف نظر دارند، اما به‌دلیل تجربه جذب به فرقه در ۱۸ سالگی، اطلاعات میدانی بسیار خوبی دارد، حسن؛ کتابی درباره موضوع کنترل ذهن و چگونگی کمک به افرادی که از این تجربه آسیب دیده‌اند، نوشته است و ارزیابی مدل BITE را برای کنترل گروه‌های اجتماعی به‌منظور درک رفتار فرقه ایجاد کرد.

هاتف الحسینی با مطالعه نظریه‌های اصلاح اندیشه رابرت جی لیفتون، این نتیجه را گرفت که «به وضوح می‌تواند ببیند که فرقه‌ها از تمام هشت ویژگی شست‌وشوی ذهنی (Brainwashing) که لیفتون آنها را توصیف کرده است، استفاده می‌کنند.»

هاتف الحسینی در ادامه دو مدل درمانی موسوم به مدل برنامه زدایی و رویکرد تعامل استراتژیک داد: از زمانی که فرقه‌های مخرب در اواخر دهه ۱۹۶۰ مورد توجه عموم قرار گرفتند، خانواده‌ها به دنبال راه‌هایی برای نجات عزیزان خود بودند، روش‌های اولیه مانند برنامه‌زدایی بود، این مدل به خاطر رویکرد اجبارگونه موفق نبود و جذب شدگان تحت فشار بیشتر به فرقه تمایل پیدا می کردند.

وقتی فردی وارد یک فرقه می‌شود، کل نظام خانواده تحت تأثیر قرار می‌گیرد؛ والدین اغلب دچار احساس گناه، ترس، خشم و ناامیدی می‌شوند و ازدواج‌های موفق بلندمدت می‌توانند به طلاق منجر شوند، خواهر و برادرهایی که روابط بسیار خوبی با یکدیگر دارند، وقتی از طرف عضو خانواده خود برای پیوستن به فرقه تحت فشار قرار می‌گیرند، ممکن است آزرده خاطر شوند و وقتی به‌دلیل امتناع به آنها برچسب شیطانی می‌زنند، احساس عصبانیت یا ناراحتی آنها را فرا می‌گیرد.

پژوهشگر حوزه میسیولوژی عنوان کرد: حداقل، خواهران و برادران با دیدن دردهایی که اعضای فرقه برای خانواده خود به‌وجود می‌آورند، احساس ناامیدی و خشم می‌کنند، اگر مشکلاتی مانند حسادت، بی‌اعتمادی، مسائل کنترلی و نبود ارتباط یا صمیمیت از قبل وجود داشته باشد، می‌تواند به باتلاقی واقعی منجر شود؛ بنابراین اولین قدم در رویکرد تعامل استراتژیک SIA، ترویج تغییر و تشویق رشد در خانواده و همچنین اعضای فرقه به شمار می‌رود، فقط در این صورت است که می‌توان شرایطی را ایجاد کرد که اعضای فرقه را به کناره‌گیری از فرقه و زیر سؤال بردن فرقه تشویق شوند.

وی در پایان ضمن تشکر از معاونت تبلیغ حوزه علمیه اصفهان در کسب مجوزهای لازم و چاپ کتاب گفت: در حال حاضر نیاز حوزه علمیه این است که از علوم جدید مثل روانشناسی در جهت دفاع از دین استفاده کند و باید این مسئله را مدنظر قرار دهیم که روانشناسی دارک که اساس شکل گیری فرقه هاست یک علم تجربی است و کتاب‌های مختلفی در تحلیل و راه مبارزه با فرقه توسط متخصصان نوشته شده است. از این رو لازم است با مطالعه دقیق این کتب راهکارهای علمی دقیق برای مبارزه با فرقه ها داده شود.