شاخصه‌های مهم منتظران راستین /دوره‌ای از تحول بنیادین و عدالت جهانی

ظهور، به عنوان یکی از مفاهیم پیچیده و تاثیرگذار در مکاتب مختلف فکری و مذهبی، همواره مورد تحلیل و تفسیر متفکران و اندیشمندان قرار گرفته است و این مفهوم که از دیدگاه‌های متعددی به عنوان یک دوره تحول بنیادین و جهانی تلقی می‌شود، نمایان‌گر دوره‌ای از تغییرات گسترده و ژرف در ابعاد مختلف حیات انسانی است و ظهور می‌تواند حامل پیام‌هایی از امید و آرزو برای جهانی بهتر و عادلانه‌تر باشد، جایی که مشکلات کنونی و نابرابری‌های موجود به طور ریشه‌ای حل می‌شوند و دوران تازه‌ای از رشد و شکوفایی آغاز می‌گردد.

نقش ما در ظهور نیز به عنوان یک عنصر کلیدی و تاثیرگذار در این فرآیند تحولی، مستلزم تعهد و مسئولیت‌پذیری عمیق انسانی است و هر فرد، با اعمال و رفتار خود، می‌تواند به تحقق ظهور کمک کرده و به تسریع این فرآیند یاری رساند، اعمالی مانند پایبندی به اصول اخلاقی، تلاش برای ایجاد عدالت اجتماعی و حفظ محیط ‌زیست، همگی از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند نقش موثری در نزدیک‌تر شدن به ظهور ایفا کنند.

اهمیت همبستگی و همکاری بین افراد و جوامع در این مسیر نیز نباید نادیده گرفته شود، تحقق ظهور نیازمند تلاش‌های همگانی و همبستگی میان انسان‌ها است؛ بدون همکاری و هماهنگی، تحقق این آرمان بزرگ ممکن است دور از دسترس باقی بماند، بنابراین تقویت فرهنگ همکاری، پذیرش تفاوت‌ها و تلاش برای رفع اختلافات، نقش حیاتی در این فرآیند ایفا می‌کند.

ظهور به عنوان یک چشم‌انداز مشترک و جهانی، نیازمند مشارکت فعالانه همه افراد و جوامع است و نقش ما در این مسیر، از طریق تلاش‌های فردی و جمعی، می‌تواند تاثیرات عمیقی بر سرعت و کیفیت تحقق ظهور داشته باشد، بنابراین هر یک از ما با درک و پذیرش مسئولیت‌های خود، می‌توانیم به نوبه خود سهمی در این فرآیند تحول‌آفرین داشته باشیم.از همین رو با چند تن از اساتید و مدیران مدارس علمیه حوزه علمیه اصفهان به گفت وگو نشستیم.

از خودسازی تا اصلاح جامعه

حجت الاسلام سید هادی محمودی کارشناس و پژوهش‌گر حوزه مهدویت در گفت وگو با خبرنگار حوزه در اصفهان اظهار کرد: تأثیر انتظار ظهور بر زندگی فردی و اجتماعی، موضوعی گسترده و چندوجهی است و تبیین مفهوم انتظار، آن را فراتر از یک اعتقاد صرف، و به عنوان یک عامل محرک برای خودسازی و اصلاح جامعه قرار می دهد.

وی افزود: منتظر واقعی، با شناخت صحیح انتظار و آمادگی برای ظهور امام زمان(عج)، به اصلاح نفس و خودسازی می‌پردازد تا همرنگ امام خویش شود و از طرفی، با عمل به امر به معروف و نهی از منکر، در اصلاح جامعه و زمینه سازی برای ظهور تلاش می‌کند که این تلاش، هم در بعد فردی با خودسازی، و هم در بعد اجتماعی با اصلاح جامعه، نمود می‌یابد.

کارشناس و پژوهش‌گر حوزه مهدویت بیان کرد: بسیاری از قیام‌های موفق در طول تاریخ، با انگیزه مهدوی و برای تغییر حکومت‌های فاسد صورت گرفته‌اند و این‌گونه تفکر مهدوی همواره نقش محوری در تاریخ شیعه داشته و حتی دشمنان شیعه نیز به قدرت و تأثیرگذاری آن اذعان دارند؛ انقلاب اسلامی ایران نیز به عنوان یکی از نمونه‌های بارز تأثیر تفکر مهدوی در ایجاد تحولات بزرگ اجتماعی معرفی می‌شود.

حجت الاسلام محمودی گفت: انتظار، سبب رشد و تعالی فرهنگ جامعه می‌شود، زیرا یک منتظر حقیقی، به دنبال کسب رضایت امام زمان (عج) است و با رعایت فرهنگ اسلامی و آداب دینی، در جهت ارتقاء فرهنگ جامعه تلاش می‌کند و این تلاش، هم در رفتار فردی او و هم در روابط اجتماعی‌اش نمود پیدا می‌کند، همچنین در بعد سیاسی نیز، انتظار ظهور، سبب جهت‌دهی به قیام‌ها و حرکت‌های سیاسی می‌شود، قیام‌های قبل از ظهور، باید دارای ویژگی‌های خاصی باشند تا به عنوان قیام‌های خوب و زمینه ساز ظهور شناخته شوند.

شاخصه‌های مهم منتظران راستین

حجت الاسلام کریم کشکولی، مدیر مدرسه علمیه حضرت اباصالح المهدی(ع) در گفت وگو با خبرنگار حوزه در اصفهان اظهار کرد: منتظر واقعی کسی است که با عمل صالح و تهذیب نفس خود، خود را برای ظهور اصلاح می‌کند و او نه تنها به دعا و نیایش اکتفا نمی‌کند، بلکه در صحنه زندگی اجتماعی حاضر است و به برقراری عدالت و ترویج خوبی‌ها می‌پردازد؛ منتظران راستین با انجام کارهای نیک، کمک به مستضعفان و احیای ارزش‌های انسانی، زمینه‌ساز ظهور مهدی موعود خواهند بود.

وی افزود: انتظار به معنای غفلت از جامعه نیست؛ بلکه دعوت به عمل و تغییر اجتماعی است و ویژگی‌های منتظران، آگاهی و شناخت از زمانه خود است، آن‌ها باید نسبت به شرایط حاکم بر جامعه و جهان آگاهی داشته باشند و در مقابل ظلم و فساد ایستادگی کنند، این آگاهی به آن‌ها کمک می‌کند تا در مقابل فتنه‌ها و چالش‌ها با بصیرت عمل کنند و همچنین روحیه مسئولیت‌پذیری یکی دیگر از شاخصه‌های مهم منتظران است که آن‌ها باید نسبت به مشکلات جامعه حساس باشند و در حل آن‌ها کوشیده یا قدمی هرچند کوچک بردارند.

مدیر مدرسه علمیه حضرت اباصالح المهدی(ع) بیان کرد: عصر ظهور زمانی است که عدالت به طور کامل در جهان حاکم می‌شود و در آن روزگار، ظلم و فساد ریشه‌کن خواهد شد و انسان‌ها به حقوق واقعی خود خواهند رسید، همه‌ انسان‌ها با هم در صلح و آرامش زندگی خواهند کرد و آن‌چنان که در روایات آمده، زمین از نعمت‌ها پر خواهد شد و فقر و گرسنگی از بین خواهد رفت و در چنین جهانی، علم و دانش به اوج خواهد رسید و فضایل انسانی احیا خواهد شد.

لزوم آگاهی‌بخشی و بیداری جامعه در مسیر تحقق عدالت و ظهور

حجت الاسلام و المسلمین محسن جلالی معاون پژوهش حوزه علمیه اصفهان، اظهار کرد: هنوز در سطح جهانی، درخواست عمومی قوی برای ظهور یک منجی و تحقق عدالت دیده نمی‌شود و این مسأله سبب می‌شود که برخی از مردم تحت تأثیر تبلیغات دشمنان قرار گرفته و به نوعی مسخ شوند؛ آنها تحت تأثیر افکار و سیاست‌های سلطه‌گران به این نتیجه می‌رسند که وضعیت کنونی مناسب است و نیازی به انتظار و تلاش برای تحقق شرایط بهتر نیست.

حجت الاسلام محسن جلالی با تاکید بر لزوم آگاه‌سازی و بیداری جامعه خاطرنشان کرد: نباید فراموش کنیم که عدالت و انتظار برای ظهور، نه تنها وظیفه‌ای فردی، بلکه یک مسئولیت اجتماعی است و باید با ترویج فرهنگ انتظار و عدالت‌خواهی، جامعه را به سوی پذیرش حقایق جدید و تحقق آرمان‌های جهانی رهنمون شویم و این تنها با همکاری و همفکری تمامی آحاد مردم ممکن خواهد بود.

وی با بیان اینکه در جهان امروز، مفهوم عدالت و ظلم به یکی از مسائلی تبدیل شده است که نیازمند توجه و بررسی عمیق‌تری است، اشاره کرد: درک صحیح از مفاهیم عدالت و ظلم و نهادینه کردن آن در بین مردم، مسئولیت همه ما می‌باشد و ما باید بر این باور باشیم که اراده الهی، برقراری عدالت بین انسان‌هاست و هدف اصلی ربوبیت الهی نیز چیزی جز رفع ظلم و ستم نیست، همان‌طور که خداوند در قرآن کریم به روشنی بیان کرده است: «و نرید علی الذین استضعفوا فی الارض»، که این جمله نشان‌دهنده‌ی اراده الهی برای آن است که مستضعفان در زمین به ارث برسند و جایگاه خود را پیدا کنند.

استاد حوزه علمیه و معاون پژوهش حوزه علمیه اصفهان،بیان کرد: لازم است ما این واقعیت توجه کرد که نباید به وضع موجود رضایت دهیم و در حقیقت، ما باید نه ‌تنها خودمان بلکه دیگران را نیز به عدالت‌خواهی و مطالبه‌گری ترغیب کنیم و این آگاهی را در بین مردم گسترش دهیم که هرگونه ستم و ظلم بر عموم جامعه، موافق با اراده الهی نیست و مستکبرین و ستمگران، به هیچ عنوان، نماینده‌ی اراده خداوند نیستند؛ باید به خاطر داشته باشیم که اراده الهی نیز متصل به خواست و اراده‌ی خود انسان‌هاست، خداوند در آیه‌ای فرموده است: «إن الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بأنفسهم»، به این معنا که تغییر در سرنوشت یک قوم، به خواست و انتخاب خود آن‌ها بستگی دارد.

عدالت در عصر ظهور، تحقق وعده الهی است

حجت الاسلام جلالی اظهار کرد: با وجود نظام اسلامی و رهبری مقام معظم رهبری که به عنوان ولی فقیه در راستای تحقق حکومت حضرت مهدی (عج) تلاش می‌کنند، این ضرورت بیش از پیش احساس می‌شود که مردم باید خود را در حل مسأله‌ی ظلم و برقراری عدالت ببینند. خواسته و اراده‌ی مردم برای برطرف کردن ظلم باید به‌صورت جدی مورد توجه قرار گیرد و نه‌تنها در ایران، بلکه در تمام جهان به ویژه در مناطق تحت ظلم مانند غزه، فلسطین، لبنان، پاکستان و افغانستان نیز باید عدالت برقرار شود.

وی افزود: وضعیت امروز کشورهای اروپایی و حتی مردم آمریکا نیز نشان‌دهنده‌ی شیوه‌های مختلفی از استضعاف است، تحریم‌های غیرمنصفانه و اقدامات ظالمانه‌ای مانند آنچه آمریکا علیه کانادا و مکزیک انجام می‌دهد، خود به نوعی مصداقی از ظلم جهانی است و این ظلم به سرنوشت انسان‌ها در سراسر جهان لطمه می‌زند و آنها را در شرایطی نامناسب قرار می‌دهد؛ لازم است ما در کنار هم، در جستجوی ایجاد یک افق روشن برای برقراری عدالت در جامعه باشیم.

استاد حوزه علمیه و معاون پژوهش حوزه علمیه اصفهان، گفت: خداوند برای ما تصوری از یک جامعه‌ی عادلانه ترسیم کرده است و ما باید با دعا و عمل، برای تحقق این آرمان‌ها تلاش کنیم؛ این امر به ویژه برای ما، به عنوان منتظران ظهور حضرت مهدی (ع)، یک وظیفه است و دعا برای برطرف شدن ظلم و تحقق عدالت، از مهم‌ترین وظایف ماست.

آمادگی برای ظهور با عمل صالح و اصلاح نفس

حجت الاسلام حسین کامران، مدیر حوزه علمیه آیت‌الله درچه‌ای اظهار کرد: اعتقادات و نگرش‌های ما معمولا منشاء یک موضع‌گیری و یک نوع عملکرد خاص در زندگی فردی و اجتماعی ما می‌شود.

وی افزود: منتظر واقعی با درک معنای صحیح انتظار، خود را برای ظهور حضرت و گام نهادن در مسیر او و رضایت او آماده و مجهز می‌کند، باید به اصلاح نفس و خودسازی خود پرداخت تا هم‌رنگ امام خویش شد و با انجام فرضیه امر به معروف و نهی از منکر، سعی در اصلاح جامعه و زمینه‌سازی برای ظهور حجت خدا داشت، این آمادگی و خودسازی باعث می‌شود فرد نه تنها در زندگی شخصی خود به تعالی برسد، بلکه نقش فعالی در ارتقای جامعه نیز ایفا کند.؛ انتظار ظهور، فرد را به سوی مسئولیت‌پذیری اجتماعی و معنوی هدایت می‌کند و او را از بی‌تفاوتی و انزوا به سوی مشارکت در امور جامعه سوق می‌دهد.

مدیر حوزه علمیه آیت‌الله درچه‌ای ادامه داد: فرد منتظر با تمرین فضائل اخلاقی و تلاش برای اصلاح خود و جامعه، به نوعی به پیش‌نیازهای ظهور کمک می‌کند، او با انجام اعمال نیک و تشویق دیگران به این مسیر، سعی در تقویت ارزش‌های اخلاقی و معنوی در جامعه دارد؛ انتظار ظهور به فرد امید و انگیزه می‌بخشد تا با تمام توان در راستای تحقق این آرمان بزرگ تلاش کند، انتظار ظهور می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر زندگی فردی و اجتماعی افراد داشته باشد، از یک سو، فرد به سمت خودسازی و تعالی شخصی حرکت می‌کند و از سوی دیگر، به بهبود و ارتقای جامعه کمک می‌کند.