امام جمعه موقت اصفهان گفت: برای رعایت قناعت (روحیه‌ی اکتفا به کمتر از حد نیاز) و کفاف (اکتفاکردن به اندازه‌ی نیاز در مقام عمل)، هر کس باید سطح زندگی و شأن خود را در نظر بگیرد، طبیعی است در تعیین مقدار حد نیاز، افراد با هم متفاوت هستند.
آیت الله سید ابوالحسن مهدوی، پیش از ظهر امروز در جمع طلاب اصفهان اظهار کرد: از دستور هایی که در روایات اهل بیت«علیهم‌السلام» وارد شده، تأسی به سیره و سُنت پیامبر گرامی اسلام«صلی‌الله‌علیه‌وآله» است.
وی بیان کرد: وجود مبارک پیامبر خدا نیز از نعمت‌های حلال دنیا استفاده می‌کردند، ایشان هیچ کدام از نعمت‌های حلال را بر خودشان حرام نکردند، بنابراین، ما نیز نباید حلالی را حرام کنیم، زیرا اگر بنا بود نعمتی بر ما حرام باشد، پیامبر الهی حتماً آن را برای مردم بیان می‌فرمودند.
امام جمعه موقت اصفهان عنوان کرد: از سوی دیگر، وجود مبارک ایشان هیچ گاه در زندگی زیاده‌رَوی نمی‌کردند و همواره در امکانات زندگی و در مصرف، به حداقل بسنده می‌کردند، چنین نبود که حتما همیشه غذای خوش طعم و مناسب بخورند، گاهی نان خشک می خوردند و گاهی نیز چیزی برای خوردن نداشتند.
عضو خبرگان رهبری تاکید کرد: حکایت های زیبایی که از روحیه پیامبر نقل شده، بسیار زیباست و هریک از آن ها انسان را برای خود سازی تحریک می‌کند، ایشان حتی به پرده‌ای که در منزل دخترشان نصب شده بود، حساس بودند و مایل نبودند به همین اندازه نیز دخترشان به دنیا توجه کنند.
البته معنای این کار این نیست که ما نیز در زمان فعلی چنین کاری کنیم؛ بلکه ما طبق دستور روایات، وظیفه داریم موقعیت زمان و مکان را در نظر بگیریم و با توجه به شأن خودمان عمل کنیم، آنچه در تأسی به سُنت پیامبر«صلی‌الله‌علیه‌وآله» اهمیت دارد، از سویی همان تحصیل روحیه‌ی زهد است و از سوی دیگر رعایت قناعت و کفاف در مقام عمل است.
استاد حوزه ادامه داد: برای رعایت قناعت (روحیه‌ی اکتفا به کمتر از حد نیاز) و کفاف (اکتفاکردن به اندازه‌ی نیاز در مقام عمل)، هر کس باید سطح زندگی خود و شأن خود را در نظر بگیرد، طبیعی است در تعیین مقدار حد نیاز، افراد با هم متفاوت‌اند.
وی با اشاره به ماجرای حمادبن‌عیسی گفت: در محضر امام صادق«علیه‌السلام» بودم که مردی به آن حضرت عرض کرد: «خدا شما را اصلاح کند! شما فرمودید که علی‌بن‌ابی‌طالب”علیه‌السلام” لباس زبر و خشن در بر می‌کرد و پیراهن چهاردرهمی می‌پوشید و مانند اینها؛ در صورتی که بر تن شما، لباس نو می‌بینیم»
حضرت به او فرمودند: «همانا علی‌بن‌ابی‌طالب”علیه‌السلام” آن لباس‌ها را در زمانی می‌پوشید که انگشت‌نما نبود و اگر آن لباس را این زمان می‌پوشید، به بدی انگشت‌نما می‌شد؛ پس بهترین لباس هر زمان، لباس مردم آن زمان است؛ ولی قائم ما اهلبیت”علیه‌السلام” زمانی که قیام کند، همان جامه‌ی علی”علیه‌السلام” را پوشیده و به روش علی”علیه‌السلام” رفتار می‌کند.» [زیرا آن حضرت همچون جدش حضرت امیرالمومنین«علیه‌السلام»، حکمفرمایی و زمامداری می‌کند و وظیفه‌ی امام در زمان حکومتش این است که خود را در ردیف مردم فقیر آورد.]
آیت الله مهدوی اذعان کرد: کسی که می‌خواهد شأن خود را تشخیص دهد، باید به عرف رجوع کند، درباره‌ی ملاک بودن عرف، باید به چند نکته توجه کرد، اول اینکه مراد از عرف مردم، اکثریت آنان است و اقلیت معیار نیست؛ زیرا غالباً اقلیتی وجود دارد که به دلایل مختلف شخصی، تنگ‌نظر یا وسیع‌نظر است و همیشه برخلاف اکثریت حکم می‌کند.
وی ابراز کرد: عرف جامعه از سویی، وضعیت هر فردی را ملاحظه می‌کند؛ اعم از وضعیت مالی، سطح زندگی، شغل و میزان درآمد، از سوی دیگر، نوع و اغلب مردم را بر حسب شغل، درآمد، میزان دارایی و نوع لوازم و امکانات زندگی‌شان در نظر می‌گیرد و سپس به صورت تقریبی تشخیص می‌دهد که سطح زندگی فرد در مقایسه با آنها چگونه است و بر این اساس، شأن اجتماعی هر کسی را از روی سطح زندگی مردم معیّن می‌کند، البته این میزان، حدِّ کاملا مشخصی ندارد، بلکه تقریبی است و حداقل و حداکثری دارد.
استاد حوزه در توضیح سومین نکته خاطرنشان کرد: نشانه‌ی میزان شأن هر فرد هم این است که اگر مردم از مسائلی مانند شغل، زندگی، درآمد و بدهی‌های شخص اطلاع داشته باشند، وقتی از میزان و نحوه‌ی هزینه‌کردن و خرید او اطلاع پیدا کنند، درباره‌اش چگونه قضاوت می‌کنند، اگر اکثر آنها بگویند زیاده‌رَوی کرده و پایش را از گلیمش درازتر، معلوم می‌شود که بیش از شأن خود هزینه کرده است؛ اما اگر بگویند بقیه‌ی افرادی هم که موقعیت او را دارند، با مقداری کم و زیاد همین‌گونه هستند، معلوم می‌شود که به اندازه‌ی شأن خود هزینه کرده است.
وی اضافه کرد: البته از نظر شرعی، کسی که بیش از شأن خود هزینه کند و سطح زندگی‌اش را بالا ببرد، آن مقداری که بیش از شأنش بوده، بیجا هزینه کرده و خمس آن را باید بدهد.
امام جمعه موقت اصفهان بیان داشت: تشخیص شأن افراد با عرف است، اما باید توجه کرد معنای این سخن این نیست که انسان برای تعیین شأن خود، ملزم شود برای هر خریدی مرتب از مردم سوال کند؛ به این‌صورت که مثلا موضوع را با دَه نفر، از بین همان اکثریت در میان بگذارد و از آنها بخواهد با نگاهی به وضعیت زندگی و درآمدش، درباره‌ی میزان شأن او قضاوت کنند و سپس بگویند فلان چیز در شأن او هست یا نه؛ بلکه در اینجا، نظر خود شخص معیار است و نیازی به جویاشدن موضوع از دیگران نیست.
وی تصریح کرد: هر شخص باید خود را به جای مردم (عرف) قرار دهد و از دریچه‌ی نگاه و فکر غالب آنها، رفتار خود را نگاه کند و مثل آنها، درباره‌ی خود قضاوت کند.
آیت الله مهدوی اظهار داشت: اگر رفتار خود را از منظر اکثر مردم تأیید شد، آن کار در شأن اوست. پس نیازی به سؤال‌کردن نیست و تشخیص خودِ شخص ملاک است.
