از مدل “زمینه مند سازی” چه می دانید؟ / اهداف پشت پرده تفسیر قرآن از سوی مسیحیان افراطی

سید جعفر هاتف الحسینی پژوهشگر حوزوی در زمینه میسیولوژی و نویسنده کتاب نقدی بر معادل پویا است، هاتف الحسینی در جشنواره علامه حلی کشوری برگزیده کتاب سطح چهار بخش کلام شده است.

هاتف الحسینی بیان می‌کند: مدل زمینه مند سازی تلاش دارد تا قرآن و کتاب مقدس را بازتفسیر کند تا هویت اسلامی با مسیحیت همسان شود تا در قدم‌های بعدی جنبش درونی بین مسلمانان را ترویج کنند.

مدل “زمینه مند سازی” چیست؟ تأثیر این مدل بر تفسیر قرآن چگونه است؟

مدل زمینه مند سازی از روش‌های مطرح در قرن ۲۱ است، زمینه مند سازی تلاش دارد مقدمات جریان جنبش درونی در اسلام مهیا کند. این روش توسط میسیولوژیست بروس نیکلز ابداع شد. زمینه مند سازی تلاش دارد تا هویت اسلامی با مسیحیت تطبیق دهد به همین خاطر میسیونرها از الهیات میسیون استفاده می‌کنند. الهیات میسیون یک نگرش الهیاتی مطابق با فرهنگ بومی منطقه در تبشیر مسیحیت است. به زبان ساده میسیونرها در تبشیر از الهیات منطبق با فرهنگ مسیحی استفاده می‌کنند که خلاف واقع است و در اقدامی غیر اخلاقی مبانی دین اسلام را مصادره به مطلوب می‌کنند.

زمینه مند سازی در تفسیر مسیحی چگونه از قرآن استفاده می‌شود؟

مسیحیت تبشیری روش خود را از شکل سلبی به ایجابی تغییر داد. در این روش پست مدرن مسیحیت تلاش دارد هویت اسلامی را منطبق با مسیحیت کند، به همین خاطر در قدم اول مبانی مسیحیت به صورت سوری بازتفسیر می‌شود و در مرحله بعد مبانی اسلامی برای منطبق شدن با مسیحیت باز تفسیر می‌گردد. تمام این تلاش‌ها برای ایجاد جریان جنبش درونی است تا اسلام را در نسل‌های بعدی به طور کامل استحاله کنند.

به طور مصداقی زمینه مند سازی در تفسیر مسیحی توضیح می‌دهید؟

یکی از نظریه پردازهای مسیحی آلمانی تفسیر جدیدی از قرآن ارائه داده است، او آیاتی که هویت اسلامی را تببین می‌کند بازتفسیر می‌کند، به طور مثال آیات هویتی اسلام که مبین حدود توحیدی اسلام است بازتفسیر می‌کند و آن را مخصوص زمان پیامبر و برای فرقه جولیانیسم می‌داند که در زمان کنونی این فرقه‌ها وجود خارجی ندارد. در آیه ” یٰا أَهْلَ اَلْکِتٰابِ … وَ لاٰ تَقُولُوا ثَلاٰثَهٌ اِنْتَهُوا خَیْراً لَکُمْ إِنَّمَا اَللّٰهُ إِلٰهٌ وٰاحِدٌ سُبْحٰانَهُ أَنْ یَکُونَ لَهُ وَلَدٌ لَهُ مٰا فِی اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ مٰا فِی اَلْأَرْضِ وَ کَفیٰ بِاللّٰهِ وَکِیلاً “ (نساء ۱۷۱) آیه را خطاب به فرقه منقرض شده جولیانیسم می‌داند. او سه خدایی مجزا را جایگزین با تثلیث می‌کند. در حالی که بنابر تفسیر اسلامی منظور این آیه تثلیث است نه سه خدایی!

دیدگاه مسیحیان در مورد تفسیر مسیحی از قرآن چیست؟ نمونه‌های دیگری نام ببرید؟

عموم مسیحیان، مخالف با این دیدگاه افراطی هستند چرا که همرنگ شدن الهیات با فرهنگ بومی هر منطقه، نوعی دروغگویی است. این الهیات اصلاً وجود خارجی ندارد و صرفاً برای فریب مخاطب مسلمان است. نظریه پرداز مسیحی آلمانی آیه “اِتَّخَذُوا أَحْبٰارَهُمْ وَ رُهْبٰانَهُمْ أَرْبٰاباً مِنْ دُونِ اَللّٰهِ وَ اَلْمَسِیحَ اِبْنَ مَرْیَمَ وَ مٰا أُمِرُوا إِلاّٰ لِیَعْبُدُوا إِلٰهاً وٰاحِداً لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ هُوَ سُبْحٰانَهُ عَمّٰا یُشْرِکُونَ” (توبه، ۳۱)؛ بازتفسیر می‌کند. او مخاطب این آیه را فرقه منقرض شده جولیانیسم معرفی می‌کند و در اقدامی عجیب تثلیث را نوعی تجلی معرف می‌نماید که نمونه آن در آیات و روایت اسلامی بسیار است. عقب نشینی میسیونرها از تثلیث برای ترویج جنبش درونی اقدامی بسیار عجیب است چرا که تثلیث و پسر خدا بودن عیسی مسیحی از مبانی اصلی مسیحیت است.

از سوی دیگر مؤسسه ویکلیف کتاب مقدس‌های با ظاهر اسلامی موسوم به MIT منتشر کرده اند. این کتاب‌ها برای استحاله جایگاه قرآن در بین مسلمانان منتشر شده است ولی اولین استحاله در کتاب مقدس مسیحیان انجام شده است. افراط گرایی به قدری زیاد شده است که مسیحیان افراطی کتاب آسمانی خودشان وسیله برای رسیدن به اهداف شأن قرار می‌دهند.

نظر مسیحیان نسبت به تغییر الهیات مسیحیت در زمینه مند سازی چیست؟

مسیحیان معتدل با این اقدامات مخالف هستند چرا که دروغگویی برای تبلیغ دین کاری خلاف اخلاق است و از طرف دیگر مسیحیت با ترویج فرقه‌های شبه اسلامی مسیحی فقط مروج افراط گرایی هستند. مدل جنبش درونی از افراطی ترین اقدامات است مسیحیان تندرو با استحاله اسلام فقط مروج فرقی همچون کریسلام هستند. مدل نویسی و آزمایش این اقدامات در مناطق مختلف اسلامی ثمره‌ای جز ایجاد تشنج بین گروه‌های مختلف ندارد.

مسیحیان معتدل با نقد صریح، مدل زمینه مندسازی را فقط تجاوز به مبانی اسلام می‌دانند که جز اختلاف و درگیری چیزی برای مسیحیان به ارمغان نخواهد داشت. مسیحیان معتدل، همراهی مسیحیان افراطی برای اقدامات سیاسی برخی کشورها را فقط استعمار نو در قالب دینی می‌دانند.

قرآن تاکید بر زندگی بر اساس کلمه سواء می‌کند، اسلام به هیچ وجه اجازه بی حرمتی حتی مدل نویسی برای استحاله دیگر ادیان را نمی‌دهد. مسیحیت از ادیان ابراهیمی مورد احترام مسلمانان است، آنچه می‌توان گفت این است که نباید گذاشت فرقه‌های افراطی خارجی مانع صلح و زندگی مسالمت آمیز اسلام و مسیحیت شود، نیاز است مسیحیان معتدل و مسلمانان باهم با افراط گرایی ضد دینی مقابله کنند.