اذعان سازمان های بین المللی بر ثبات عهدنامه مالک اشتر

آیت الله شیخ محمد سند در نشست علمی که با حضور اساتید دروس خارج و سطوح عالی حوزه علمیه و روحانیون و طلاب علوم دینی اصفهان برگزار شد با تبیین مبحث ادله و قواعد نو در فقه معاصر، به برخی از مسائل مربوط به این موضوع اشاره کرد و اظهار داشت:

ولایت رسول خدا(صلی الله علیه و آله) در طول ولایت خدا است، همانند پارلمان که در عرض قانون اساسی نیست، بلکه در طول قانون اساسی است، لذا در اجرایی کردن قوانین، قانون اساسی و قوانین پارلمان در یک راستا هستند و اجرا به معنای برآورده کردن قوانین کلی به طبقه پایین تر است.

از این نکته مشخص می شود چند طبقه بودن تنها در علم فقه نیست، بلکه در همه علوم این گونه است و یک طبقه بندی وجود دارد و می شود نام آن را اصول و قانون گذاشت و هرم وار است.

استاد حوزه علمیه با بیان صلاحیت تشریع پیامبر(صلی الله علیه و آله) از جانب خداوند گفت: این به آن معنا است که صلاحیت تشریع در طول است و این مسئله برای ائمه اطهار(علیهم السلام) در طول خدا و پیامبر(صلی الله علیه و آله) نیز وجود دارد و در طول این سه بخش علما نیز وجود دارند.

آیت الله سند اضافه کرد: چالش دیگری در فقه وجود دارد که آیا بین صلاحیت قانون گذاری عقلایی با شرع، دین درهایی را برای عقلا باز گذاشته و آیا قانون های متجدد عقلا دیدگاه و نظر واحد برای آن قرار داده است؟

وی با اشاره به چند مثال در این زمینه به برخی از قوانین الهی که راه عقلا را باز نموده است پرداخت و افزود: اگر “احل الله البیع” بیان شده یا شرط در هبه یا ابزار ثبت عقد لزومی عنوان شده است، با دقت در این مسائل متوجه می شویم واژه ها و پنجره های عقلایی هستند.

استاد حوزه علمیه با تبیین قبض و بیع و مجوز دین به عقلا در صلاحیت تقلیدگذاری عنوان کرد: خداوند متعال در مسائل اعتباری، قانون گذاری را واگذار کرده و این صلاحیت دادن عرف در قانون گذاری است.

وی خاطر نشان کرد: مواردی وجود دارد که شارع راهی را برای تقلید عقلایی باز کرده و این اشکالی ندارد و البته از چالش های بسیار مهم همین مسئله بین تغییرات قانون گذاری عقلایی با تغییرات قانون گذاری شرع است.

آیت الله سند با اشاره به مورد دیگری از مسائل استنباطی گفت: یک نکته دیگر این است که در هر علمی فهرست نویسی و فهرست، هندسه صناعی آن علم است و فهرست نویسی برای علم، ابواب علم و یا برای فصول علم، در استنباط بسیار کار صناعی و تاثیرگذار است و انسان هر مقدار مسلط بر فهرست هر علم و ابواب علم باشد به معنای آن است که قدرت صناعی آن برای استنباط بیشتر است.

وی به موارد دیگری از این دست پرداخت و افزود: این که می گوییم نظام اقتصادی، نظام اجتماعی، نظام روانشناختی، به معنای آن است که نظام دارای چندین طبقه است و همانند یک ساختمان بوده و در یک سیستم ساختمان چندین سیستم وجود دارد و از منظری نظم در عین این که نظم است ثابت نیست و متغیری که نظم ندارد ثبات ندارد و هر مقدار به امور خرد می رویم تغییر آن بیشتر است و ثبات نظم نیز به حسب طبقات فرق می کند.

استاد حوزه علمیه با تاکید بر ثبات و تغییر در علم مدیریت تصریح کرد: قانون ثبات است و مدیریت در آغوش گرفتن تغییرات است.

وی عنوان کرد: سازمان های بین المللی در یافته اند که عهدنامه امیرمومنان(علیه السلام) به مالک اشتر یک مسئله مهم است، زیرا به میزانی ثبات دارد که پس از ۱۴۰۰ سال صلاحیت استفاده در جوامع بشری را دارا است و حضرت سیستمی ارائه داده است که در عین ثبات در آغوش خود تغییرات را بپذیرد.

ارتباط مدیریت با استنباط بسیار مهم است

آیت الله سند اضافه کرد: این معجزه علمی حضرت است که الگوی سیستمی را ارائه کرده اند که از پیچیده ترین بحث های نظام، قانون و دولت در جوامع بشری است که در عین داشتن تغییرات، پذیرنده ثبات است، لذا ارتباط مدیریت با استنباط بسیار مهم است و باید آن را مدنظر قرار دهیم.

گفتنی است: در ادامه این نشست برخی از علمای حاضر در جلسه سوالات و موارد مورد پرسش خود را مطرح نموده و پاسخ دریافت کردند، از جمله در خصوص واگذاری حق قانون گذاری در شرع، ارائه و یافتن راه حل احیای مجدد حوزه اصفهان و سوالی در مورد حرمت شکستن قسم در قرآن کریم مطرح شد.